Zeggen ze nou werkelijk overal “Sie” tegen elkaar in Duitsland?

In principe is het heel gemakkelijk: mensen, die je niet kent, spreek je met ‘u’ aan, in het Duits: Sie. Maar wanneer ga je dan over naar het wat vertrouwdere du?

Hoe dat in Nederland werkt, weet u natuurlijk en iedereen geeft er nog zijn eigen draai aan. Sommige mensen zijn er sneller mee dan anderen. Feit is dat Nederlanders sneller overgaan naar je/jij en dat ze dit ook heel gemakkelijk tijdens een gesprek doen, zonder een reden aan te geven. Zo beleef ik dat tenminste.

U weet natuurlijk dat in Duitsland de mensen iets formeler met elkaar omgaan en daarbij hoort het ‘Siezen’(vousvoyeren). Siezen betekent dat mensen Sie tegen elkaar zeggen, duzen (tutoyeren) noem je het, als men du tegen elkaar zegt.

Das Du anbieten

Als je in het Duits du tegen elkaar zegt, heeft dat een andere lading dan het Nederlandse ‘je’. Mensen, die elkaar vertrouwen en aardig vinden, spreken met elkaar af om elkaar te ‘duzen’. Je krijgt het du dan ook aangeboden, daar zijn zelfs (onuitgesproken) regels voor. Hier later meer over.

Tot die tijd, zeggen mensen gewoon Sie tegen elkaar, volwassenen worden met Sie aangesproken.

Het Nederlandse ‘je’ komt meer overeen met het Engelse ‘you’. Je hoeft niet met elkaar bevriend te zijn om te tutoyeren, het is een gewone aanspreekvorm.

Sommige klanten van mij zeggen dat het ‘Siezen’ nogal raar en vooral een beetje afstandelijk aanvoelt. Vanuit het gebruik van het Nederlandse ‘je’ is dat begrijpelijk. We hebben het hier met een echt cultuurverschil te maken, want taal doet ook iets met je gevoel.

Daarbij komt nog dat Nederlanders in het zaken doen heel erg op hun gevoel afgaan, het moet klikken tussen de twee partijen, dan kun je goed samenwerken. In Duitsland is dit persoonlijke klik-gevoel wat minder belangrijk bij het zaken doen, professionaliteit en kwaliteit zijn hier belangrijker voor een goede samenwerking.

U heeft het misschien ook al meegemaakt dat binnen een Duits bedrijf mensen zowel du als Sie tegen elkaar zeggen. Dat heeft met de onderlinge relaties te maken en maakt het niet gemakkelijker voor u bij het kiezen van de juiste aanspreekvorm. Maar alleen omdat er twee mensen binnen het bedrijf du tegen elkaar zeggen, mag het voor u geen aanleiding zijn om dat ook gewoon te doen.

Met de paplepel ingegeven

Ik kom terug op de onuitgesproken regels die Duitsers van kinds af aan meekrijgen. We gaan ervan uit, dat er een goede relatie is opgebouwd, mensen een klik hebben of elkaar gewoon zeer sympathiek vinden, dit vergt tijd en gebeurt zeker niet na twee, misschien zelfs niet na 20 ontmoetingen. In Duitsland krijg je dan het du aangeboden:

1. Mensen die een hogere functie hebben bieden het hun collega’s aan. Bijvoorbeeld de teamleider aan zijn medewerkers.
2. Vrouwen bieden het du aan mannen aan, vanwege het respect dat heren tonen aan vrouwen en omdat mannen zich terughoudend opstellen tegenover vrouwen.
3. Oudere mensen bieden het du aan de jongeren aan, vanwege het respect tonen voor oudere mensen.
4. Collega’s die langer in dienst zijn bieden het du aan de nieuwe collega’s aan.

Deze regels zijn een richtlijn, inmiddels is het gedrag ook wel veranderd. In social media wordt veel du gebruikt en ook bepaalde branches staan bekend om hun wat informele sfeer.

Hoe dan?

Het algemeen advies luidt dan ook: Begin altijd met Sie, stel je terughoudend op en wacht rustig af wat de klant doet.

Als verkoper blijft u netjes bij het Sie. Bent u accountmanager en heeft u al een wat langere zakenrelatie, misschien zelfs met mensen van dezelfde leeftijd? Met een beetje mensenkennis en fingerspitzengefühl zou u kunnen aanvoelen, of u het du mag aanbieden of dat u liever wacht tot dat de klant erover begint.
Probeer voor uzelf aan te nemen, dat Sie een gebruikelijke aanspreekvorm is en meestal niet zo’n stijve lading heeft als wat uw gevoel u laat denken 😉

In onze nieuwste podcast van Das Sprachbüro, spreken Mirjam en ik over dit fenomeen, met praktijkvoorbeelden en tips over hoe het du wordt aangeboden.